Cập nhật lúc: 15:10 16-10-2015 Mục tin: Sinh học lớp 12
Xem thêm: Lí thuyết di truyền quần thể
I. CÔNG THỨC TÍNH TẦN SỐ ALEN TRONG QUẦN THỂ
Tính tần số alen trong quần thể :
Ví dụ 1 quần thể có tần số các alen lần lượt là :
xAA + yAa + zaa = 1
Gọi \(f_{A} ; f_{a}\) lần lượt là tần số alen A và a thì ta có công thức
\(f_{A}\) = \(\frac{2 x + y }{2 (x + y + z)}\)
\(f_{a} = \frac{2 z + y }{2 (x + y + z)} = 1 -f_{A}\)
II. CÔNG THỨC TÍNH THÀNH PHẦN KIỂU GEN TRONG QUẦN THỂ NỘI PHỐI (tự thụ phấn, tự phối)
Xét 1 gen gồm 2 alen A và a. Giả sử quần thể ban đầu có 100% Aa với n: số thế hệ tự phối.
Chú ý: Nếu quần thể ban đầu không phải là 100% Aa mà có dạng:
xAA + yAa + zaa = 1
Qua n thế hệ tự phối thì ta phải tính phức tạp hơn. Lúc này, tỉ lệ kiểu gen Aa, AA, aa lần lượt là:
Aa = \(\frac{y}{2^n}\). ; AA = x + \(\frac{1- \frac{1}{2^n}}{2}\) . y ; aa = z + \(\frac{1- \frac{1}{2^n}}{2}\). y
IIi.CÔNG THỨC TÍNH THÀNH PHẦN KIỂU GEN TRONG QUẦN THỂ NGẪU PHỐI.( giao phấn, giao phối tự do)
Ta có: xAA + yAa + zaa = 1 .
Nếu gọi p là tần số alen A, q là tần số alen a thì:
pA = x +\(\frac{y}{2}\) ; qa = z +\(\frac{y}{2}\)
1. Nội dung định luật:
Khi xảy ra ngẫu phối, quần thể đạt trạng thái cân bằng theo định luật Hacđi-Vanbec. Khi đó thoả mãn đẳng thức:
p2AA + 2pqAa + q2aa = 1,
Quần thể cân bằng => p + q = 1
2. Kiểm tra sự cân bằng của quần thể :
3. Tính cân bằng của quần thể khi gen nằm trên NST giới tính
Xét một gen nằm trên NST giới tính có 2 alen
Số kiểu gen trong quần thể tối đa là 5 kiểu gen: \(X^{A}X^{a}; X^{a}X^{a}; X^{A}X^{A};X^{A}Y; X^{a}Y;\)
Các cá thể cái có 2 alen trên NST X vì vậy khi xét trong phạm vi giới cái thì tần số các kiểu gen , , được tính giống trường hợp các alen trên NST thường, có nghĩa là tần số các kiểu gen ở trạng thía cân bằng Hacdi – Vanbec là: p2 + 2pq + q2 = 1.
Các cá thể đực chỉ có 1 alen trên X nên tần số các kiểu gen ở giới đực p+ q=1. (Khi xét chỉ trong phạm vi giới đực).
Vì tỉ lệ đực : cái là 1: 1 nên tỉ lệ các kiểu gen trên mỗi giới tính phải giảm đi một nửa khi xết trong phạm vi toàn bộ quần thể, vì vậy ở trạng thái cân bằng quần thể Hacdi – Vanbec, công thức tính kiểu gen liên quan đến locus gen trên NST trên NST X ( vùng không tương đồng) gồm 2 alen là:
0.5p2 + pq+ 0.5q2 + 0.5p+ 0.5q= 1.
IV. CÔNG THỨC XÁC ĐỊNH SỐ KIỂU GEN TRONG QUẦN THỂ
Xét trên các cặp NST thường thì ta có :
Số kiểu gen =\(\frac{r(r+1)}{2}\)
Số kiểu gen = \(\left ( \frac{r(r+1)}{2} \right )^n\)
Số kiểu gen = \(\left ( \frac{r_0(r_0+1)}{2} \right )\times \left ( \frac{r_1(r_1+1)}{2} \right )\times ...\times \left ( \frac{r_n(r_n+1)}{2} \right )\)
Số kiểu gen = \(\frac{r^n(r^n+1)}{2}\)
Xét cặp NST giới tính XX và XY thì ta có :
Số kiểu gen = \(\frac{r(r+1)}{2}\) + r = \(\frac{r(r+3)}{2}\)
Số kiểu gen = r
Số kiểu gen là = \(\frac{r(r+1)}{2}\) + r2
Ví dụ: Quần thể Người: ( 1 gen có 3 alen – Người có 4 nhóm máu: A, B, AB, O )
Số kiểu gen quy định nhóm máu của người là : \(\frac{3(3+1)}{2} = 6\)
Kiểu gen quy định nhóm máu của người là :I0 I0 ;IB IB ; IB IO; IA IA ; IA IO
Tất cả nội dung bài viết. Các em hãy xem thêm và tải file chi tiết dưới đây:
>> Luyện thi tốt nghiệp THPT và Đại học năm 2021, mọi lúc, mọi nơi tất cả các môn cùng các thầy cô giỏi nổi tiếng, dạy hay dễ hiểu trên Tuyensinh247.com. Đã có đầy đủ các khóa học từ nền tảng tới luyện thi chuyên sâu.
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
Các bài khác cùng chuyên mục
Cập nhật thông tin mới nhất của kỳ thi tốt nghiệp THPT Quốc Gia 2021