Nhiễm sắc thể

Cập nhật lúc: 16:12 28-05-2015 Mục tin: Sinh học lớp 12


Nhiễm sắc thể là vật chất di truyền cấp độ tế bào

I. HÌNH THÁI VÀ CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ

1. Hình thái NST

Nhiễm sắc thể ở sinh vật nhân sơ là 1 phân tử axit nucleotit  trần dạng vòng  nằm  trong vùng nhân không có màng bao quanh 

Ở virut và thức thể khuẩn thì NST là phân tử ADN , ở một số loài virut thì vật chất di truyền có thể là ARN 

Ở sinh vật nhân thực

Nhiễm sắc thể (NST) là phức hợp cấu tạo gồm  ADN và protein chủ yếu là histon

Hình thái NST : đặc trưng cho từng loài và nhìn rõ nhất ở kì giữa của nguyên phân và hình thái NST biến đổi qua các kì phân bào.

Trong quá trình nguyên phân ở kì trung gian mỗi NST có dạng sợi mảnh để chuẩn bị cho quá trình nhân đôi ADN ở pha S. Vào kì trước, các NST bắt đầu đóng xoắn, sự đóng xoắn đật đến mức tối đa vào kì giữa. Đến kì sau, các NST tách nhau ở tâm động trở thành NST đơn đi về hai cực của tế bào. Tới kì cuối NST tháo xoắn trở về trạng thái mảnh 

Số lượng NST : 

Ở sinh vật nhân sơ chỉ có 1 phân tử ADN dạng trần có bộ NST đơn bội 

Ở sinh vật nhân thực , tế bào sinh dưỡng  mang bộ NST lưỡng bội 2n , các NST tồn tại thành từng cặp . Mỗi cặp có 2 chiếc NST giống nhau về kích thước và các cấu trúc đặc trưng trong đó có 1 NST có nguồn gốc từ bố và 1 chiếc có nguồn gốc từ mẹ. 

Ở các tế bào sinh dục ( trứng , tinh trùng ) số lượng NST chỉ bằng một nửa số NST trong tế bào sinh dưỡng 1 kí hiệu là n và có bộ NST đơn bội n . 

2. Cấu trúc NST

a.      Cấu trúc hiển vi của một NST

Mỗi NST điển hình gồm 3 trình tự nucleotit đặc biệt

 * Tâm động là vị trí liên kết với thoi phân bào giúp NST di chuyển về các cực của tế bào trong quá trình phân bào

 * Vùng đầu mút có tác dụng bảo vệ NST và giúp cho các NST không dính vào nhau

 * Các trình tự khởi đầu nhân đôi AND là những điểm mà tại đó ADN bắt đầu được nhân đôi

b.  Cấu trúc siêu hiển vi

  • Đơn vị cơ bản cấu tạo nên NST là nucleoxom
  • Mỗi nucleoxom gồm 8 phân tử protein histon được quấn quanh bởi 1 ¾ vòng AND tương ứng với 146 cặp nucleotit
  • Các nucleoxom cạnh nhau được nối với nhau bởi một đoạn AND tạo thành chuỗi nucleoxom ( sợi cơ bản)
  • Sợi cơ bản (11nm) ->  Sợi nhiễm sắc (30nm) -> Cromatit (700nm) -> NST (1400nm)
  • Ở tế bào nhân sơ, NST thường chỉ chứa 1 phân tử AND  mạch kép, dạng vòng

Luyện Bài tập trắc nghiệm môn Sinh lớp 12 - Xem ngay

>> Luyện thi TN THPT & ĐH năm 2024 trên trang trực tuyến Tuyensinh247.com. Học mọi lúc, mọi nơi với Thầy Cô giáo giỏi, đầy đủ các khoá: Nền tảng lớp 12; Luyện thi chuyên sâu; Luyện đề đủ dạng; Tổng ôn chọn lọc.

Cập nhật thông tin mới nhất của kỳ thi tốt nghiệp THPT Quốc Gia 2021