Xác đinh số phân tử ADN và sỗ chuỗi polinucleotit được tạo ra trong quá trình nhân đôi

Cập nhật lúc: 17:21 24-06-2015 Mục tin: Sinh học lớp 12


Bài viết hướng dẫn các em cách tính số lượng các phân tử ADN (gen) con, chuỗi polinucleotit được tạo ra qua quá trình nhân đôi.

I.XÁC ĐỊNH SỐ PHÂN TỬ ADN VÀ CHUỖI POLINUCLEOTIT

a) Tính số phân tử ADN.
Trong quá trình nhân đôi ADN ta có : 

1 ADN mẹ qua 1 đợt tự nhân đôi tạo 2= 21 ADN con

1 ADN mẹ qua 2 đợt tự nhân đôi tạo 4= 22 ADN con

1 ADN mẹ qua 3 đợt tự nhân đôi tạo 8= 23 ADN con

…………………………………………………..…..

1 ADN mẹ qua x đợt tự nhân đôi tạo ra  2x ADN con

→Qua x đợt tự nhân đôi tổng số ADN con = 2x

Trong   2x phân tử ADN có 1 phân tử ADN mẹ ban đầu nên số phân tử AND con được tạo ra là : 2x - 1

Chú ý : Trong số ADN con tạo ra có 2 ADN con mà mỗi ADN con này có chứa 1 mạch cũ của ADN mẹ. Vì vậy số ADN con có cả 2 mạch có nguyên liệu hoàn toàn từ  nucleotit mới của môi trường nội bào.

 =>  Số ADN con có 2 mạch mới hoàn toàn = 2x – 2.

Ví dụ 1:  Một phân tử ADN nhân đôi liên tiếp 3 lần . Số phân tử ADN con được tạo ra là bao nhiêu ?

Hướng dẫn giải :

Áp dụng công thức số phân tử ADN con được tạo ra qua n lần nhân đôi là 2n

Số phân tử ADN con được tạo ra sau 3 lần nhân đôi => n = 3 => 23 = 8 (phân tử)

Ví dụ 2:  Phân tử ADN ở vùng nhân của vi khuẩn Ecoli chỉ chứa N 15 . Nếu chuyển những vi khuẩn này sang môi trường chỉ có N14 thì mỗi tế bào vi khuẩn Ecoli sau 5 lần nhân đôi thì sẽ tạo ra bao nhiêu phân tử ADN  trong vùng nhân chỉ chứa N14 ?

Gợi ý : Khi chuyển vi khuẩn sang môi trường chỉ có N14,  các phân tử ADN trong vùng nhân chỉ chứa N14

\(\Leftrightarrow\) phân tử ADN có nguyên liệu hoàn toàn mới từ môi trường . 

Hướng dẫn giải :

Số phân tử ADN con được tạo ra sau 5 lần nhân đôi là

                          2= 32 phân tử

Số phân tử có nguyên liệu hoàn toàn mới sẽ là

                          32 - 2 = 30 phân tử

 Sau 5 lần nhân đôi trong môi trường có chứa N14 thì sẽ tạo ra 30 phân tử trong vùng nhân chỉ chứa N14

Ví dụ 3: Có 8 phân tử ADN tự nhân đôi một số lần bằng nhau đã tổng hợp được 112 mạch pôlinuclêôtit mới lấy nguyên liệu hoàn toàn từ môi trường nội bào. Số lần tự nhân đôi của mỗi phân tử ADN trên là bao nhiêu ?

Hướng dẫn giải :

Số mạch đơn mới  được tổng hợp từ một phân tử ADN là

112 : 8 = 14 mạch

Số phân tử AND mới được tổng hợp là 14 : 2 = 7

Ta có 7 + 1 = 8 = 23

=> Mỗi phân tử ADN nhân đôi 3 lần.

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

b) Tính số chuỗi polinucleotit.

Mỗi một phân tử ADN gồm có hai chuỗi polipeptit .

Sau k lần nhân đôi thì số chuỗi polipepetit được tạo ra là : 2 x 2x

Sau k lần nhân đôi thì số chuỗi polipepetit có nguyên liệu hòan toàn từ môi trường được tạo tổng hợp là  : 2 x (2x -1).

Ví dụ 4: Phân tử ADN ở vi khuẩn Ecoli chỉ chứa N15  phóng xạ . Nếu chuyển E.coli này sang môi trường  chỉ có chứa N14  thì sau 5 lần tự sao.

a)      Tính số mạch polinucleotit được tạo ra sau 5 lần nhân đôi bao nhiêu ?

b)      Tính tỷ lệ các  tỷ lệ các mạch polinucleotit chứa N15 trong tổng số các mạch được tổng hợp trong các phân tử con là bao nhiêu?

Hướng dẫn giải :

Sau 5 lần tự sao thì số mạch polinucleotit đưuọc tạo ra sau 5 lần nhân đôi là  2 × 25 = 64 (mạch)

Khi chuyển các phân tử Ecoli này sang môi trường chỉ chứa N14 thì vẫn có 2 mạch gốc ban đầu chứa N15

=> Tỉ lệ các phân tử ADN chứa N15 trong các phân tử con là  2:64 = \(\frac{1}{32}\)

II. BÀI TẬP ÁP DỤNG

Bài 1 : Một gen nhân đôi một số lần đã tạo ra đưuọc 32 gen con . Xác định số lần nhân đôi ?

Bài 2 : Một gen nhân đôi một số lần tạo ra tất cả 16 mạch đơn . Xác định số lần nhân đôi ?

Bài 3 : Có 3 gen nhân đôi 4 lần bằng nhau . Xác định số gen con được tạo ra ?

Bài 4*: Nuôi 6 vi khuẩn (mỗi vi khuẩn chỉ chứa ADN và ADN được cấu tạo từ các nuclêôtit có N15) vào môi trường nuôi chỉ có N14. Sau một thời gian nuôi cấy, người ta thu lấy toàn bộ các vi khuẩn, phá màng tế bào của chúng và thu lấy các phân tử AND (quá trình phá màng tế bào khôg làm đứt gãy ADN). Trong các phân tử ADN này, loại ADN có N15 chiếm tỉ lệ 6,25%. Sô lượng vi khuẩn đã bị phá màng tế bào là bao nhiêu ?

Đáp số :

Bài 1 : 5 lần nhân đôi

Bài 2 : 3 lần nhân đôi

Bài 3 : 3 ×24  = 48 gen con

Bài 4 : 192 phân tử

Tất cả nội dung bài viết. Các em hãy xem thêm và tải file chi tiết dưới đây:

Luyện Bài tập trắc nghiệm môn Sinh lớp 12 - Xem ngay

>> Luyện thi TN THPT & ĐH năm 2024 trên trang trực tuyến Tuyensinh247.com. Học mọi lúc, mọi nơi với Thầy Cô giáo giỏi, đầy đủ các khoá: Nền tảng lớp 12; Luyện thi chuyên sâu; Luyện đề đủ dạng; Tổng ôn chọn lọc.

Cập nhật thông tin mới nhất của kỳ thi tốt nghiệp THPT Quốc Gia 2021